Vẫn chưa thể bỏ tạm trữ lúa gạo
Với tình hình tiêu thụ còn nhiều khó khăn như hiện nay, đặc biệt đối với lúa hè thu đang bắt đầu vào mùa thu hoạch nhưng giá lại giảm, các chuyên gia đều cho rằng nếu không tiếp tục có chính sách tạm trữ thì giá lúa sẽ còn rớt dài.
Tạm trữ giúp đẩy giá lúa lên
Theo
đánh giá của Bộ NNPTNT tại Hội nghị sơ kết công tác thu mua tạm trữ lúa
gạo tại ĐBSCL ngày 11.6, thì hiệu quả của việc thu mua tạm trữ 1 triệu
tấn gạo trong vụ đông xuân 2014 vừa qua là khá tốt. Tính đến ngày 30.4,
các doanh nghiệp đã thu mua được tổng cộng hơn 995.000 tấn gạo, đạt
99,5% kế hoạch đề ra.
Trong
thời gian thu mua tạm trữ đã giúp đẩy giá lúa ở ĐBSCL lên 100 – 200
đồng/kg, cá biệt tại nhiều nơi như Cà Mau, Bến Tre, giá lúa đã tăng lên
300 – 500 đồng/kg tùy loại. So với giá thành bình quân sản xuất lúa vụ
đông xuân mà Bộ Tài chính công bố là 3.769 đồng/kg thì nông dân có lãi
từ 35 – 40%.
Lúa hè thu ở ĐBSCL đang rớt giá mà hiện các địa phương chỉ trông chờ vào chính sách thu mua tạm trữ để cứu giá lúa lên.
Thứ
trưởng Bộ NNPTNT Vũ Văn Tám đánh giá trong bối cảnh tình hình tiêu thụ
lúa gạo đầu năm gặp nhiều khó khăn, cùng với sự cạnh tranh gay gắt từ
gạo Thái Lan, Ấn Độ thì việc giúp giữ được giá lúa đảm bảo cho nông dân
có lãi từ 30% trở lên như thế là một sự cố gắng rất lớn của cả ngành
lương thực.
Đặc
biệt, khác với các năm 2012, 2013 phần lớn doanh nghiệp tham gia tạm trữ
đều bị lỗ thì vụ đông xuân năm nay doanh nghiệp tạm trữ đã bắt đầu có
lời. Qua đó đã giữ được mặt bằng giá xuất khẩu, hạn chế được tình trạng
phá giá, ép giá của thương nhân nước ngoài cũng như thương nhân trong
nước lên doanh nghiệp và nông dân Việt Nam.
Tuy
nhiên hiện nay lúa vụ hè thu đang bước vào thu hoạch rộ thì giá lúa cũng
bắt đầu rớt giá. Theo bà Trần Thị Bông, thương lái thu mua lúa gạo ở
Thoại Sơn, An Giang thì giá lúa tươi thu mua tại ruộng ngày 11.6 còn có
4.000 đồng/kg, giảm 200 đồng/kg với với 10 ngày trước và giảm 300
đồng/kg so với một tháng trước.
Nguyên
nhân theo các thương lái giá giảm là do thị trường chuyển ra phía Bắc
xuất đi Trung Quốc đang chậm lại do ảnh hưởng tâm lý của tình hình căng
thẳng Biển Đông, trong khi các doanh nghiệp lại chưa tìm được hợp đồng
mới.
Chính
vì thế, theo ông Nguyễn Thanh Nguyên- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An thì
về ngắn hạn vẫn chưa thể bỏ chính sách thu mua tạm trữ trong khi chờ
hiệu quả từ các chính sách trung và dài hạn. Cụ thể, với vụ hè thu đang
bước vào thời điểm thu hoạch rộ nếu không kịp thời có chính sách thu mua
tạm trữ thì giá lúa sẽ còn rớt dài. Bởi chất lượng lúa hè thu không cao
mà giá thành lại cao hơn vụ đông xuân sẽ khiến cho việc tiêu thụ càng
khó khăn hơn
Đồng
tình quan điểm trên, đại diện các địa phương và doanh nghiệp đều cho
rằng chính phủ nên tiếp tục chính sách thu mua tạm trữ trong vụ hè thu
này. Và cần thực hiện ngay để tránh sự bị động như trong các vụ trước
trong việc triển khai chậm khiến nông dân nhiều nơi không được hưởng lợi
do đã bán hết lúa và công tác phối hợp giữa doanh nghiệp và địa phương
còn lỏng lẻo.
Hỗ trợ lãi suất cho nông dân
Mặc dù
thấy sự cần thiết của chính sách tạm trữ nhưng các chuyên gia đều cho
rằng đây chỉ là giải pháp tình thế, tạm thời trong một khoảng thời gian
cấp bách để vực dậy giá lúa và nhà nước không thể “cứu” hoài như vậy
được. Và lợi ích thực sự mà nhà nước nhắm tới là đối tượng nông dân thì
hiện thành phần này vẫn chưa được hưởng lợi gì.
Bởi
theo ông Nguyễn Quốc Việt - Phó Trưởng ban chỉ đạo Tây Nam Bộ thì việc
các ban ngành báo cáo rằng nông dân trồng lúa có lãi 30% là cần phải xem
xét lại. “Bởi vì tôi khi đi gặp nông dân thì tất cả đều nói không đạt
được mức lãi như thế, thậm chí lỗ. Chính vì thế tôi đề nghị Bộ Tài chính
nên đi đến các vùng trồng lúa nhiều của ĐBSCL để tính toán lại cho
chính xác giá thành của từng vụ lúa” – ông Việt thẳng thắn góp ý.
Bởi lẽ
đó, để có thể chuyển đối tượng hưởng thụ từ chính sách tạm trữ của Nhà
nước và phát triển bền vững thì giải pháp mà hội nghị đưa ra là bắt buộc
các doanh nghiệp và địa phương phải làm cánh đồng liên kết với nông
dân. Để từ đó mọi hỗ trợ về lãi suất sẽ trực tiếp hỗ trợ cho nông dân,
các HTX ở khâu vật tư đầu vào, chuyển giao kỹ thuật hoặc xây dựng cơ sở
hạ tầng cho nông thôn…
“Chính
sách an ninh lương thực cũng nên xem xét lại, vì hiện hằng năm chúng ta
dư tới 7 triệu tấn gạo để xuất khẩu, lại sản xuất tới 3 vụ. Tôi cho
rằng nên giảm bớt lượng lúa gạo sản xuất ra và đầu tư nâng chất lượng để
có được giá bán cao hơn, chứ không nên giữ mãi quan điểm “giữ lúa gạo”
để sản xuất cho nhiều rồi không tiêu thụ hết khiến nông dân khổ là chưa
đúng” – ông Nguyên chỉ ra
(Nguồn: danviet.vn)